Công nghệ thực tế ảo ngày càng phát triển, không chỉ dừng lại ở việc mang đến trải nghiệm hình ảnh và âm thanh sống động mà còn mở rộng sang việc tái hiện cảm giác mùi và hương vị.
Việc tái tạo hương vị trong không gian ảo đặt ra những thách thức lớn, đặc biệt là tìm ra cách kích thích các thụ thể vị giác trên lưỡi một cách hiệu quả và tiện lợi. Một bước tiến mới trong lĩnh vực này vừa được nhóm nghiên cứu tại Đại học TP.Hồng Kông (Trung Quốc) công bố, với giải pháp đầy tiềm năng cho phép truyền tải hương vị qua thực tế ảo.
Vị giác chủ yếu được hình thành từ 4 vị cơ bản gồm ngọt, mặn, chua và đắng, cùng với vị thứ 5 là umami, được phát hiện gần đây và đặc biệt phổ biến tại Nhật Bản. Ngoài ra, một số nghiên cứu còn cho rằng lưỡi có khả năng nhận biết chất béo, đem lại cảm giác dễ chịu khi ăn. Để tái tạo những cảm giác này, nhiều phương pháp đã được đề xuất như kích thích hóa học, nhiệt, điện và điện di ion. Tuy nhiên, các giải pháp truyền thống đều có những hạn chế nhất định.
Phương pháp kích thích hóa học, dù tái hiện tốt các vị tự nhiên, lại không phù hợp với thực tế ảo do yêu cầu lưu trữ vật chất lớn và độ trễ trong việc tái tạo vị giác. Kích thích nhiệt cũng gặp khó khăn trong việc thu nhỏ thiết bị để kiểm soát nhiệt độ chính xác. Trong khi đó, kích thích điện, một lựa chọn phổ biến, tuy hiệu quả nhưng lại yêu cầu người dùng phải gắn thiết bị lên lưỡi, gây ra sự bất tiện khi sử dụng.
Để khắc phục những hạn chế này, nhóm nghiên cứu từ Đại học TP.Hồng Kông đã phát triển một thiết bị mới dựa trên công nghệ điện di ion. Giải pháp này sử dụng các ion sinh học an toàn để kích thích trực tiếp các thụ thể trên lưỡi, mang lại cảm giác hương vị mà không cần dùng đến hóa chất.
Thiết bị này có thiết kế dạng “kẹo mút ảo” hoạt động không dây thông qua kết nối Bluetooth. Với kích thước nhỏ gọn chỉ 8 x 3 x 1 cm và trọng lượng nhẹ 15 g, thiết bị được in 3D từ nylon và tích hợp 9 kênh truyền ion để tái tạo các hương vị cơ bản.
Bước tiến này không chỉ mở ra tiềm năng mới cho thực tế ảo mà còn tạo điều kiện cho các ứng dụng đa dạng trong ngành ẩm thực, giáo dục và y tế. Với thiết bị truyền tải hương vị qua internet, việc thưởng thức các món ăn hoặc trải nghiệm cảm giác vị giác trong môi trường số hóa có thể trở thành hiện thực trong tương lai gần.
