Một nghiên cứu mới từ Đại học Nagoya cho thấy, chỉ một phút nghe âm thanh tần số thấp như nhạc bass có thể trở thành cách chống say xe hiệu quả, giúp giảm chóng mặt và buồn nôn khi di chuyển.
Âm thanh bass mở ra hướng đi mới trong cách chống say xe
Say tàu xe là nỗi ám ảnh phổ biến với nhiều người, nhất là khi đi đường dài hoặc đọc sách trên xe. Tuy nhiên, các nhà khoa học tại Đại học Nagoya (Nhật Bản) vừa công bố một phát hiện có thể làm thay đổi cách chống say xe truyền thống: tiếp xúc tai trong với âm thanh bass trong vòng một phút có thể giảm đáng kể cảm giác buồn nôn và chóng mặt.
Dưới sự dẫn dắt của hai chuyên gia Takumi Kagawa và Masashi Kato, nhóm nghiên cứu đã phát triển thiết bị phát sóng âm tần số 100 Hz – tương đương âm bass trong âm nhạc – nhằm kích thích hệ thống tiền đình ở tai trong. Đây là khu vực đảm nhận vai trò duy trì thăng bằng và định hướng chuyển động của cơ thể.
“Chúng tôi gọi phương pháp này là sound spice, vì chỉ cần một ‘gia vị âm thanh’ ngắn hạn cũng đủ tạo ra hiệu ứng tích cực cho người dễ bị say tàu xe”, Kagawa chia sẻ. Mức âm thanh sử dụng trong thử nghiệm nằm trong giới hạn tiếng ồn sinh hoạt hàng ngày nên được đánh giá là an toàn.
Nghiên cứu thực nghiệm khẳng định hiệu quả
Để kiểm chứng hiệu quả của phương pháp, nhóm nghiên cứu đã cho người tham gia nghe âm thanh bass trước khi trải nghiệm các tình huống có thể gây say xe như ngồi xích đu, mô phỏng lái xe và đi ô tô thực tế. Kết quả cho thấy, triệu chứng như buồn nôn, chóng mặt giảm rõ rệt so với nhóm không được nghe âm thanh trước đó.
Tiến sĩ Kato giải thích: “Âm thanh tần số thấp tạo ra rung động kích thích cơ quan otolithic – bộ phận trong tai trong phát hiện chuyển động và trọng lực. Sự kích thích này giúp hệ thống tiền đình hoạt động ổn định hơn, từ đó giảm cảm giác say xe”.
Ngoài ra, đo lường sinh lý học cho thấy hoạt động của hệ thần kinh giao cảm – vốn thường bị rối loạn khi say xe – đã được cải thiện rõ rệt nhờ âm thanh bass. Điều này củng cố cho khả năng ứng dụng của âm thanh như một cách chống say xe dựa trên cơ chế tự nhiên của cơ thể, không cần dùng thuốc.
Ứng dụng tiềm năng cho du lịch và công nghệ đeo
Phát hiện này không chỉ mang lại một cách chống say xe an toàn, mà còn mở ra tiềm năng ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như du lịch, giao thông công cộng và công nghệ đeo thông minh. Các thiết bị như tai nghe, loa đeo cổ hoàn toàn có thể tích hợp tần số âm phù hợp để hỗ trợ người dùng trong các chuyến đi.
Theo Kagawa, mức độ kích thích trong nghiên cứu thấp hơn nhiều so với ngưỡng âm thanh gây hại tại nơi làm việc, do đó không gây tổn thương thính giác nếu sử dụng đúng cách. Nhóm nghiên cứu đang tiếp tục phát triển sản phẩm thương mại hóa và mở rộng thử nghiệm trên các phương tiện đường bộ, đường hàng không và đường biển.
Với xu hướng tìm kiếm cách chống say xe không phụ thuộc thuốc, nghiên cứu này đem lại một hướng tiếp cận mới, kết hợp giữa công nghệ và sinh học để cải thiện trải nghiệm di chuyển. Đây cũng là ví dụ tiêu biểu cho việc ứng dụng âm học vào chăm sóc sức khỏe trong đời sống hiện đại.
