Không chỉ thuế đối ứng, một số chuyên gia thậm chí đặt nghi vấn liệu chính quyền Trump có sử dụng chatbot AI để xây dựng chính sách thương mại.
Thuế đối ứng do Tổng thống Mỹ Donald Trump ban hành ngày 3.4 đang thu hút sự chú ý không chỉ vì mức thuế cao bất thường, mà còn bởi công thức tính thuế của Nhà Trắng có nhiều điểm tương đồng với các kết quả từ chatbot AI như ChatGPT, Gemini hay Claude.
Theo New York Times, cựu trợ lý Đại diện Thương mại Mỹ Emily Kilcrease nhận định việc xác định mức thuế đối ứng chính xác là rất khó, nhưng chính phủ Mỹ có vẻ đã sử dụng cách tính đơn giản để nhanh chóng đưa ra quyết định, bám sát mục tiêu chính sách.
Trong khi đó, cộng đồng công nghệ phát hiện rằng khi nhập câu lệnh “Cách dễ nhất để Mỹ tính mức thuế nên áp cho các quốc gia khác để cân bằng thâm hụt thương mại song phương”, các chatbot như ChatGPT đều đưa ra kết quả tương tự với các con số được Nhà Trắng công bố.
Nhà sưu tập NFT nổi tiếng DCinvestor tuyên bố có thể sao chép công thức thuế đối ứng của ông Trump bằng ChatGPT. Theo ông, ChatGPT khẳng định công thức này do chính chatbot tạo ra, chưa từng xuất hiện trong các tài liệu trước đó.
Ví dụ điển hình được đưa ra: thâm hụt thương mại song phương của Mỹ với Trung Quốc là 291,9 tỉ USD, nhập khẩu từ Trung Quốc là 433,8 tỉ USD. ChatGPT tính rằng Trung Quốc đánh thuế Mỹ khoảng 67%, chia đôi sẽ ra gần 34% – mức thuế đúng như Nhà Trắng vừa công bố.
Biên tập viên Wojtek Kopczuk của Journal of Public Economics cũng xác nhận kết quả tương tự từ ChatGPT khi thử nhập câu lệnh.
Dù công thức trùng khớp, các chatbot AI cũng đồng loạt cảnh báo rủi ro khi áp dụng. ChatGPT cho rằng công thức này dễ hiểu nhưng đơn giản quá mức, bỏ qua các yếu tố trung gian, tái xuất và phản ứng từ đối tác thương mại. Điều này có thể gây chiến tranh thương mại và gián đoạn chuỗi cung ứng.
Gemini – chatbot của Google – cho rằng công thức mang tính cơ học, thiếu cơ sở kinh tế và dễ gây phản tác dụng. Trong khi đó, Grok và Claude đề xuất nên giảm một nửa mức thuế tính được để phù hợp hơn với thực tế, trùng hợp với chiến lược “chiết khấu” của chính quyền ông Trump.
Dù chưa có bằng chứng khẳng định chính phủ Mỹ sử dụng AI để xây dựng chính sách thuế, nhiều nhà quan sát cho rằng sự trùng khớp giữa kết quả từ ChatGPT và thuế quan thực tế là điều đáng chú ý. Trong khi đó, thị trường tài chính đang phản ứng tiêu cực với chính sách này. Cổ phiếu công nghệ của các tập đoàn lớn như Apple, Amazon đồng loạt giảm mạnh, còn giới đầu tư tiền mã hóa cũng ghi nhận tâm lý bi quan.
