Hệ thống cáp quang biển nằm sâu dưới lòng đại dương được ví như “xương sống” của internet, đảm nhận vai trò kết nối thông tin trên toàn thế giới.
Hơn 500 tuyến cáp trải dài dưới đáy biển đang vận chuyển hơn 95% lưu lượng internet toàn cầu, là nền tảng chính để duy trì hoạt động trực tuyến giữa các lục địa.
Cáp quang biển được cấu tạo từ các sợi thủy tinh xoắn, cho phép truyền tín hiệu ánh sáng nhanh chóng và hiệu quả. Những sợi cáp này được bao bọc bởi nhiều lớp bảo vệ như thạch dầu, vỏ nhôm và polyethylene để chống chịu áp suất lớn, nhiệt độ lạnh và các chấn động địa chất dưới đáy biển. Tuy nhiên, dù được thiết kế chắc chắn, chúng vẫn không tránh khỏi các rủi ro từ tự nhiên và con người.
Những sự cố nghiêm trọng từng xảy ra đã minh chứng rõ ràng cho tính dễ tổn thương của hệ thống cáp quang biển. Vụ núi lửa phun trào tại Tonga năm 2022 đã làm đứt tuyến cáp duy nhất kết nối quốc đảo này với thế giới, khiến đất nước mất hoàn toàn kết nối internet trong 5 tuần. Các tuyến cáp này cũng thường xuyên đối mặt với nguy cơ bị các loài sinh vật biển như cá mập cắn phá, do từ trường phát ra từ cáp làm gián đoạn khả năng định hướng tự nhiên của chúng.
Ngoài tác động tự nhiên, các tuyến cáp quang biển còn là mục tiêu của hành vi phá hoại, đặc biệt trong các tình huống xung đột. Việc làm gián đoạn hoặc cắt đứt một tuyến cáp có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến liên lạc và thông tin tại một quốc gia. Tuy nhiên, đối với những nước lớn như Mỹ, với hơn 88 tuyến cáp kết nối, khả năng bị cô lập hoàn toàn là rất thấp.
Hệ quả của việc đứt cáp quang biển tùy thuộc vào mức độ kết nối của từng khu vực. Đối với các quốc gia nhỏ hoặc các đảo chỉ có một tuyến cáp, sự cố có thể đồng nghĩa với việc mất kết nối trong thời gian dài, do phải chờ đợi quá trình dò tìm và sửa chữa. Trong khi đó, các nước lớn thường có mạng lưới dự phòng nên chỉ chịu ảnh hưởng nhẹ, như tăng độ trễ hoặc giảm tốc độ truyền tải.
Dù hàng năm có hơn 100 sự cố đứt cáp được ghi nhận, nhờ mạng lưới cáp rộng lớn và đội ngũ sửa chữa chuyên dụng, kết nối thường được khôi phục trong vài ngày. Tuy nhiên, sự phụ thuộc lớn vào hệ thống cáp quang biển nhấn mạnh nhu cầu phát triển thêm các công nghệ bổ trợ, chẳng hạn như hệ thống vệ tinh, để đảm bảo kết nối mạng ổn định và giảm thiểu rủi ro trong tương lai.
